KSIĄŻKA "DYLEMATY LOJALNOŚCI ZIEMIAŃSTWA POLSKIEGO W OKRESIE ZABORÓW"
Nowy produkt
STUDIA I MATERIAŁY MUZEUM ZIEMIAŃSTWA W DOBRZYCY TOM XII
POD REDAKCJĄ STANISŁAWA BOROWIAKA
Monografia wieloautorska, opublikowana jako tom XII w serii „Studia i Materiały Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy”, stanowi pokłosie IX Dobrzyckiej Konferencji Naukowej (5–7 września 2024 r.). Zawiera 12 artykułów autorstwa uznanych badaczy przedmiotu, które mają zarówno charakter przekrojowy (Część I: Panoramy), jak i stanowią studia przypadków (Część II: Szkice), starając się z różnych punktów widzenia naświetlić wciąż niedostatecznie zbadaną i nadal pełną kontrowersji tematykę postaw ziemiaństwa polskiego wobec zaborców w epoce rozbiorowej.
Więcej informacji
Z RECENZJI WYDAWNICZEJ PROF. UWM DR HAB. MARII KORYBUT-MARCINIAK
„[…] Artykuły, składające się na recenzowany tom wprowadzają do obiegu naukowego nowe źródła, naświetlają interesujące, nieznane dotąd biografie, często analizują pojęcie lojalności w rożnych kontekstach: politycznym, gospodarczym, mentalnym, prywatnym, mikrohistorycznym. Zbiór wyróżnia się szerokim spektrum tematów i zasięgiem geograficznym (Galicja, Królestwo Polskie, Ziemie Zabrane, Prusy, a także środowiska emigracyjne). Poszczególni autorzy korzystają z bogatej bazy źródłowej: archiwów, pamiętników, korespondencji, akt wojskowych, prasy. Wspólnym mianownikiem pozostaje jednak konsekwentna rezygnacja z moralizowania – badacze starają się zrozumieć, dlaczego ziemianie decydowali się na kompromis z władzą zaborczą, jakie strategie przyjmowali i w jaki sposób zachowywali polską tożsamość. […]
Monografia jest próbą uchwycenia złożonych procesów adaptacji, oporu i negocjacji tożsamości wśród polskich elit ziemiańskich pod panowaniem trzech mocarstw rozbiorowych. Autorzy poszczególnych artykułów pokazują, że w sytuacji zniewolenia wybory polityczne i społeczne nie mieściły się w prostym podziale na zdradę i bohaterstwo. W XIX i na początku XX w. Polacy mogli być lojalni wobec obcego władcy, wobec rodaków, wobec małej ojczyzny czy własnych przekonań i religii; różne formy lojalności często się krzyżowały i wykluczały. Decyzje – zwłaszcza o wstąpieniu do służby państwa zaborczego – podejmowano nie tylko z powodów ideowych, lecz przede wszystkim dla ratowania majątków czy zapewnienia rodzinie bytu”.
SPIS TREŚCI
s. 3 Wprowadzenie
s. 7 Część I: Panoramy
s. 8 Dariusz Nawrot, Szlachta guberni zachodnich wobec Rosji na przełomie XVIII i XIX wieku
s. 22 Adam Paczuski, My z Napoleonem? Czy przeciw Napoleonowi? Polacy i „polskie” formacje w armiach koalicji antynapoleońskich
s. 52 Witold Molik, Ugodowcy w Wielkim Księstwie Poznańskim w latach 1815–1918 w świetle historiografii
s. 68 Wiesław Caban, Stosunek ziemiaństwa z Ziem Zabranych do służby Polaków w carskim korpusie oficerskim
s. 80 Tadeusz Epsztein, Wrogowie czy „nasi” – stosunek ziemiaństwa do Rosjan w zaborze rosyjskim w II połowie XIX w.
s. 100 Roman Jurkowski, Lojalizm polityczny polskich ziemian z Ziem Zabranych w XIX wieku w konfrontacji z realiami życia codziennego (do 1905 roku)
s. 113 Część II: Szkice
s. 114 Maria Czeppe, Od obywatelki Rzeczypospolitej do pruskiej poddanej. Z pamiętnika Karoliny z Sapiehów Sołtykowej z roku 1795
s. 126 Dawid Madziar, Dylematy? Książę Antoni Paweł Sułkowski (1785–1836) i Napoleon
s. 146 Tomasz Kargol, Dylematy lojalności rodu Sanguszków w epoce rozbiorów
s. 168 Kazimierz Karolczak, Od spiskowca do ministra. Cztery pokolenia Dzieduszyckich w relacjach z Wiedniem
s. 190 Jarosław Kita, Ziemiański krąg lojalistów związanych z margrabią Aleksandrem Wielopolskim
s. 206 Mariusz Kulik, Dylematy lojalności Polaków służących w armii rosyjskiej – bracia Dowborowie-Muśniccy
s. 221 Noty o autorach
s. 228 Sprawozdanie i dyskusja
DANE O PUBLIKACJI:
REDAKCJA I KOREKTA: Stanisław Borowiak
RECENZENT: prof. UWM dr hab. Maria Korybut-Marciniak
OPRACOWANIE GRAFICZNE, PROJEKT OKŁADKI, SKŁAD: Marcin Bocheński
ROK WYDANIA: 2025
OBJĘTOŚĆ: 234 STRONY
ISBN: 978-83-969280-7-8
