2019-10-16
16 PAŹDZIERNIKA - 206 ROCZNICA BITWY POD LIPSKIEM
Napoleon and Józef Antoni Poniatowski w bitwie pod Lipskiem,
206 rocznica bitwy pod Lipskiem
16 października 1813 roku pod Lipskiem rozpoczęła się tzw. bitwa narodów, w której wojska francuskie pod wodzą Napoleona Bonaparte, wspierane przez polski korpus księcia Józefa Poniatowskiego, poniosły klęskę w walce z wojskami koalicyjnymi Austrii, Prus, Rosji i Szwecji. Bitwa zakończyła się 19 października.
Była to największa bitwa w kampaniach Napoleona i jego najcięższa porażka. Straty francuskie w Bitwie Narodów przekraczały nawet straty Wielkiej Armii wracającej spod Moskwy. 55 tys. (z Polaków 9 tys.) zabitych, rannych, wziętych do niewoli.
W czasie bitwy ks. Józef Poniatowski został jako jedyny cudzoziemiec mianowany marszałkiem Francji. Napoleon dostrzegł, że bitwa może się zakończyć jedynie klęską i w nocy z 18 na 19 października rozpoczął wycofywanie większości armii przez Elsterę. Przeprawa szła dobrze, dopóki most nie został zniszczony przez zdenerwowanego francuskiego kanoniera - odciął on od przejścia na drugi brzeg 15 tys. żołnierzy i 150 armat, w tym Poniatowskiego otoczonego krakusami, rannego już wcześniej czterokrotnie. Polski marszałek zginął w czasie próby sforsowania rzeki na koniach, otrzymał tam kolejny postrzał i utonął.
W bitwie brał również udział właściciel dobrzyckiego pałacu z lat 1816-1817 Generał Kazimierz Turno (1778-1817). Był on siostrzeńcem Augustyna Gorzeńskiego, który po bezpotomnej śmierci przepisał mu majątek. Kazimierz Turno odznaczył się w bitwie pod Mirem, w czasie walk odwrotowych spod Moskwy został jednak ciężko ranny w bitwie nad Berezyną. Wskutek odniesionych ran generał na początku 1813 r. nie był jeszcze zdatny do służby i wyjechał wraz z dworem Fryderyka Augusta do Drezna, pełniąc przy jego boku służbę adiutanta.
W Dreźnie też został uroczyście odznaczony krzyżem oficerskim Legii Honorowej. W końcowej części kampanii 1813 r. i bitwie pod Lipskiem generał dowodził brygadą w dywizji ks. Antoniego Sułkowskiego, wchodzącej w skład polskiego VIII Korpusu Wielkiej Armii. Po bitwie został się do niewoli pod Lipskiem, dalej jednak aż do początku 1814 r. wypełniał swe obowiązki u boku Fryderyka Augusta, towarzysząc mu w nakazanym przez sprzymierzonych wyjeździe do Berlina.
Przegrana bitwa obaliła porządek ustanowiony pokojem w Tylży, przypieczętowując los księstwa Warszawskiego i Wolnego Miasta Gdańsk oraz zmianę granic królestw Saksonii oraz Prus jaka miała dopiero nastąpić.
