Ta strona używa plików cookie w celu usprawnienia i ułatwienia dostępu do serwisu oraz prowadzenia danych statystycznych. Dalsze korzystanie z tej witryny oznacza akceptację tego stanu rzeczy.
Polityka Prywatności    Informacja o przetwarzaniu danych osobowych    AKCEPTUJĘ
MZD logo Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy

 

 

STRONA GŁÓWNA

2018-03-13

Autor: Katarzyna Podczaska

Skrzypnia

SKRZYPNIA
Gmina Czermin
Dwór Juliusa Thielemanna Kirschsteina z poł. XIX w.

 

POŁOŻENIE: Założenie dworskie położone jest w zachodniej części wsi, przy zbiegu dróg z Korzkiew, Mamot i Woli Duchownej, u źródeł strugi, która wpływa do Strzydzewki (dawny dopływ Prosny). 51°55’59” N 17°44’34” E.


DWÓR zbudowany został w połowie XIX w. z wykorzystaniem form klasycyzujących. Pod koniec XIX w. został częściowo przebudowany i rozbudowany o skrzydło północne i wieże. Jest to budynek murowany, parterowy, na rzucie prostokąta, posiadający facjatę, nakryty dachem naczółkowym. Skrzydło północne jest piętrowe. Wieża kryta jest stromym dachem czterospadowym z iglicą. Od frontu znajdują się dwa pseudoryzality. Część południowa posiada kolumnowy ganek. W członie północnym znajduje się osobne wejście. Fasada jest boniowana na poziomie parteru; ozdobą są także profilowane gzymsy kordonowe. Facjata poprzedzona jest balkonem nakrywającym ganek 4-kolumnowy; opracowana jest dekoracyjnie i posiada inskrypcję na wstędze wyrobionej w tynku i zwieńczona trójkątnym szczytem o falistym obrysie.


PARK założony został w 3. ćwierci XIX w. Po 1887 r. powiększony został o część południową. Posiada kształt zbliżony do litery L. Na terenie parku znajduje się sadzawka i aleja grabowa. Obecnie park jest zaniedbany i przetrzebiony.

 

WŁAŚCICIELE:

- do 1304 - biskup poznański Andrzej z rodu Zarembów
- 1304 – Wawrzyniec z rodu Zarembów, brat ww. bpa Andrzeja i jego synowie
- 1463 - Zofia, wdowa po Przybku, ze swoim synem Michałem
- 1469 - Maciej „Bigasz”
- 1499 - Wojciech Skrzypiński z żoną Katarzyną Miniszewską h. Topór
- 1534 – wdowa Katarzyna z Miniszewskich Skrzypińska
- do 1517 – bracia Marcin i Mikołaj Skrzypińscy
- 1517 – część - Jakub Rogaski, część - Marcin Słaboszewski z 1. żoną Małgorzatą Prusinowską, 2. żoną Magdaleną Kotlińską
- 1525-1529 -  Marcin Skrzypiński (Kotliński, Słaboszewski), zwany „Drygała”
-  1529-1541 – część - Tomasz Marszewski h. Rogala, pisarz ziemski kaliski, dziedzic Marszewa, z  1. żoną Anną Spławską, 2. żoną Małgorzatą Rydzyńską; część - Marcin i
                        jego brat NN Skrzypińscy
- 1541-1557 – część – wdowa Małgorzata z Rydzyńskich Marszewska oraz synowie ww. Tomasza,  Wojciech, sędzia spraw granicznych pow. kaliskiego i Krzysztof
                        Marszewscy oraz ich siostra Katarzyna, która poślubiła Stanisława Rydzyńskiego
- 1557-przed 1602 – część - ww. Krzysztof Marszewski z 1.żoną Zofią Suchorzewską h. Zaremba, 2. żoną  Jadwigą Głogińską; część – (1558) ks. Jan Skrzypiński, wikariusz
                                  katedry poznańskiej, Jakub Skrzypiński, jego nepot, Jan i Wojciech Skrzypińscy - stryj z nepotami; (1564) Wojciech Skrzypiński z bratem Janem;
                                  (1565-1570) Jakub i Jan Skrzypińscy; (1574) Jan Skrzypiński; (1579) Krzysztof, Jan i Wojciech Skrzypińscy; (1580-1589) Wojciech i Jan Skrzypińscy;
                                  (1589) Jan Skrzypiński
- przed 1602 – część - dzieci zm. Krzysztofa Skrzypińskiego: Mikołaj, Jan i Jadwiga, która poślubiła Wiktoryna Kotlińskiego
- 1608 – część – Chryzostom Bielawski h. Zaremba
- 1611-1615 – część - ww. Jan Marszewski h. Rogala
- 1615-1618 – część - Wojciech Korzbok Zawadzki; część - ww. Chryzostom Bielawski
- do 1687 – część - Helena Bielawska, klaryska w Kaliszu pod imieniem Ludwiki, córka zm. ww.  Chryzostoma Bielawskiego
- 1687-1704/1713 – część - Franciszek Miaskowski h. Bończa z żoną Jadwigą Kuczkowską h. Wąż; część zwana „Bielawszczyzną” (1694) - konwent klarysek w Gnieźnie;
                                część (1700-1748) Piotr Antoni Sokolnicki h. Nowina, regimentarz wojsk koronnych, chorąży kaliski i poznański
- 1713-1723 – część - Jan i Jakub Miaskowcy, synowie zm. ww. Franciszka; część ww. Piotr Antoni Sokolnicki h. Nowina
- 1723-1743 - Jan Szarlej Niemojewski h. Rola z żoną Julianną Miaskowską; część ww. Piotr Antoni Sokolnicki
- 1743 – część - Franciszek Śniciński h. Ślepowron
- 1748-ok. 1774 – część - Franciszek Ksawery Sokolnicki, syn ww. Piotra Antoniego; część (do 1766) Stanisław Skąpski, syn Andrzeja i Franciszki Śnicińskiej, który w 1766
                             r. sprzedał ją Michałowi Moraczewskiemu h. Cholewa (zm. 1775) i jego żonie Wiktorii z Raciborskich h. Rawicz
 - 1789 – część - Józef Kiełczewski; część - konwent franciszkanek w Kaliszu
- ? – część - Ignacy Pągowski h. Pobóg z żoną Antoniną Skórzewską h. Drogosław
- 1793-1798 – część - Tekla Pągowska, córka ww. Ignacego, żona Franciszka Swinarskiego h. Poraj
-   1846 - Salomon Czapski
- 1852-1865 - Julius Cäsar Thielemann Kirschstein
- 1865-1893 – Hermanna Kirschstein, syn ww. Juliusa
- 1893-1929 – Colmar, syn ww. Hermanna
- 1929 – wdowa Elsa z Huldów Kirschsteinowa
- 1938-1939 – Herbert Kirschstein
- II wojna światowa - Werner Kirschstein
- do dn. 24 IV 1945 r. majątek liczący 297 ha, został rozparcelowany między 37 rodzin.

 Literatura:

Adressbuch des Grundbesitzes im Grossherzogthum Posen, Berlin 1872; Cieślak T., Nadzieje i rzeczywistość. Ziemia pleszewska w latach 1945-1947, Rocznik Pleszewski 2012, s. 243- 269; Güter=Adressbuch der Provinz Posen, Stettin 1907; Jurek T., Nieznane zapiski heraldyczne z ksiąg sądowych kaliskich w XV wieku, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, n.s., t. 1: 1993, s. 134-147; Kozierowski S., Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski, Roczniki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 47, t. 2 (M-Z), Poznań 1922; Kurtzgefasstes Staatistisches Handbuch der Provinz Posen (…), Posen 1865; Małyszko S., Gajda Ł., Majątki wielkopolskie, t. II, Powiat pleszewski, Szreniawa 1997; Niederstetter J., Verzeichnis sammtlicher Ritter-und anderer selbstandigen grosseren Güter der Provinz Posen mit Angabe ihrer Besitzer, Posen 1859; Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, wyd. J. N. Bobrowicza, Lipsk 1846; Powiat kaliski w XVI wieku, Warta. Tygodnik poświęcony nauce, rozrywce i wychowaniu, nr 632 z 8 VIII 1886 r., s. 5568-5569; nr 633 z 15 VIII 1886, s. 5576-5578; nr 634 z 22 VIII 1886 r., s. 5564-5566; nr 635 z 29 VIII 1886 r., s. 5572-5574; nr 636 z 5 IX 1886 r., s. 5778-5780; nr 637 z 12 IX 1886 r., s. 5809-5811; nr 638 z 19 IX 1886 r., s. 5816-5818; nr 639 z 26 IX 1886 r., s. 5603; nr 640 z 3 X 1886 r., s. 5611; nr 641 z 10 X 1886 r., s. 5619; nr 642 z 17 X 1886 r., s. 5628-5630; nr 643 z 24 X 1886 r., s. 5636-5638; nr 644 z 31 X 1886 r., s. 5645-1648; nr 645 z 7 XI 1886 r., s. 5652-5654; nr 646 z 14 XI 1886 r., s. 5659-5661; nr 647 z 21 XI 1886 r., s. 5669-5670; nr 648 z 28 XI 1886 r., s. 5676-5678; nr 649 z 5 XII 1886 r., s. 5682-5684; nr 650 z 12 XII 1886 r., s. 5682-5684; nr 650 z 12 XII 1886 r., s. 5693-5695; nr 651 z 19 XII 1886 r., s. 5700-502; nr 652 z 26 XII 1886 r., s. 5708-5710; nr 653 z 9 I 1887 r., s. 5716-1718; nr 654 z 16 I 1887 r., s. 5724-5726; nr 655 z 23 I 1887 r., s. 5733-5734; nr 656 z 30 I 1887 r., s. 5741-5742; nr 657 z 6 i 13 II 1887 r., s. 5748-5749; nr 658 z 20 II 1887 r., s. 5755-5756; nr 659 z 27 II 1887 r., s. 5768; nr 660 z 6 III 1887 r., s. 5772-5774; nr 661 z 13 III 1887 r., s. 5781-5782; nr 662 z 20 III 1887 r., s. 5790; nr 663 z 27 III 1887 r., s. 5797; nr 664 z 3 IV 1887 r., s. 5806; nr 665 z 10 IV 1887 r., s. 5814; nr 668 z 1 V 1887 r., s. 5888; nr 669 z 8 V 1887 r., s. 5846; nr 671 z 22 V 1887 r., s. 5861; nr 672 z 29 V 1887 r., s. 5869-5870; nr 673 z 5 VI 1887 r., s. 5877-5878; nr 675 z 19 VI 1887 r., s. 5892-5893; nr 676 z 26 VI 1887 r., s. 5901-5902; nr 677 z 3 VII 1887 r., s. 5909; nr 678 z 10 VII 1887 r., s. 5918; nr 679 z 17 VII 1887 r., s. 5925; Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, pod red. F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego i W. Walewskiego, Warszawa 1889; Żychliński T., Stosunek polskiej a niemieckiej większej własności w Wielkiem Księstwie Poznańskiem przed 30 laty a dzisiaj, Poznań 1978; Sokolnicki Franciszek Ksawery h. Nowina (1715-1783), opr. M. Czeppe, Internetowy Polski Słownik Biograficzny; Teki Dworzaczka.  

FACEBOOK INSTAGRAM YOUTUBE TWITTER WCAG

Bądź na bieżąco

NEWSLETTER