Ta strona używa plików cookie w celu usprawnienia i ułatwienia dostępu do serwisu oraz prowadzenia danych statystycznych. Dalsze korzystanie z tej witryny oznacza akceptację tego stanu rzeczy.
Polityka Prywatności    Informacja o przetwarzaniu danych osobowych    AKCEPTUJĘ
MZD logo Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy

 

 

STRONA GŁÓWNA

2018-02-28

Autor: Katarzyna Podczaska

Psienie Ostrów

PSIENIE OSTRÓW
Gmina Czermin
Dwór Wilhelma Purgolda z pocz. lat 90. XIX w.




Psienie Ostrów
Fot. K. Podczaska

                                        
POŁOŻENIE: Założenie dworskie położone jest w zachodniej części wsi. 51°57’51” N 17°45’52” E.

DWÓR wybudowany został na początku lat 90. XIX w. z użyciem cech stylowych charakterystycznych dla „stylu królowej Anny”. Jest ceglany, na kamiennym cokole. W części południowej jest to obiekt piętrowy, w północnej – parterowy. Posiada poddasze. Nakryty jest dachami dwuspadowymi. Narożna, północno-zachodnia wysoka wieża nakryta jest ostrosłupowym hełmem, który wieńczy kula i iglica. Rzut poziomy dworu jest rozczłonkowany, zbliżony do zarysu prostokąta, z kwadratową wieżą w narożniku północno-zachodnim. Elewacja jest dwukolorowa: płaszczyzny ceglane są nietynkowane, czerwone, natomiast detal pokryty jest tynkiem w kolorze szarym. Narożniki są boniowane i tynkowane, jak również tynkowane są obramienia otworów okiennych i drzwiowych, płyciny podokienne i gzymsy. Zachowały się oryginalnie zdobione drzwi wejściowe z końca XIX w. W 2006 r. zaprószenie ognia przez jednego z mieszkańców spowodowało pożar dworu, w którym stracił życie mężczyzna.


PARK powstał w końcu XIX w. W latach 80. XX w. został silnie przetrzebiony w części zachodniej, gdzie wybudowane zostały domki jednorodzinne. Główny wjazd prowadzi od południa. Zachowała się fragmentarycznie alejka grabowa. 

WŁAŚCICIELE:

- 1438 - Mikołaj Wiotszyński (z Wiotszyna, ob. Wieczyn) i jego brat Marcin
- 1487-1497 - Bogumił (Teofil) Wiotszyński
- 1497-1507 - Małgorzata ze Staregogrodu, żona Wojciecha Mycielskiego h. Dołęga, bratanica ww. Bogumiła Wiotszyńskiego
- 1507-1517 - Bartłomiej Bartochowski h. Rola z żoną Jadwigą Piątkowską
- 1517 – część - Marcin Skrzypiński h. Zaremba, dziedzic Skrzypny, z żoną Katarzyną Koroszówną; część - jego brat Mikołaj Skrzypiński; część – Andrzej i Melchior
             Koroszowie, dziedzice Kotlina
- 1518 - 6 łanów i część „Marcinkowska” - Marcin Ostrowski
- ? – część - Magdalena Koroszówna, córka Andrzeja Korosza i Doroty z Sobockich, a żona Macieja Pabianowskiego h. Jastrzębiec; część – ww. Melchior Korosz
- 1519/1529 - Anna z Błociszewskich, wdowa po ww. Melchiorze Koroszu; część - ww. Magdalena Korószowna, żona Macieja Pabianowskiego h. Jastrzębiec
- ? – połowa – Sebastian, Maciej, Bartłomiej i Jakub Koroszowie, synowie ww. Anny z Błociszewskich i Melchiora Korosza; część - Marcin Skrzypiński; część - ww.
                       Magdalena Korószowna, żona Macieja Pabianowskiego
- do 1532 – połowa - Magdalena Sowińska, małoletnia córka zm. Andrzeja Korosza; połowa - Magdalena Korószowna, żona Macieja Pabianowskiego
- 1532 – połowa - Tomasz Marszewski h. Rogala, pisarz ziemski kaliski, który sprzedał ją w tym roku Melchiorowi Koroszowi; połowa - ww. Magdalena Korószowna, żona
              Macieja Pabianowskiego
- do 1544 – połowa - ww. Magdalena Korószowna, żona Macieja Pabianowskiego
- 1544-1568 – połowa - ww. Anna z Błociszewskich, wdowa po Melchiorze Koroszu; połowa – Sebastian, Jakub, Bartłomiej i Maciej Koroszowie, jej synowie
- 1572-1580 -  Andrzej Korosz, spadkobierca ww. zm. Melchiora Korosza
- 1588-1627 - Jan z Graboszewa Tomicki h. Łodzia z żoną Małgorzatą Bieganowską
- przed 1639 -  Prandota, Mikołaj i Piotr Tomiccy, synowie ww. Jana
- 1644 – ww. Prandota i Mikołaj Tomiccy, synowie zm. Jana
- 1649-przed 1653 – ww. Prandota Tomicki, syn zm. Jana, z żoną Dorotą Pogorzelską
- 1653 – wdowa Dorota z Pogorzelskich Tomicka, żona 2. voto Krzysztofa Brzechffy
- do 1663 - Andrzej i Stanisław Tomiccy oraz Anna, synowie i córka zm. Prandoty
- 1663 - Annie Tomicka, córka zm. Prandoty
- 1665-1666 - Stanisław Gałęski
- 1668-1677 - Paweł i Andrzej Gałęscy, synowie ww. Stanisława oraz Kazimierz Pawłowski h. Korab
- 1680-1682 - Stanisław Miniszewski h. Topór, dziedzic Żegocina, z żoną Zofią Gałęską z Psienia Ostrowa
- 1701-1718 – wdowa Zofia z Gałęskich Miniszewska, 2.voto żona Mikołaja Swinarskiego h. Poraj
- 1718 - Franciszek z Błociszewa Gajewski h. Ostoja, kasztelan santocki, z żoną Wiktorią Choińską
- do 1749 - Antoni, Andrzej i Rafał Gajewscy, synowie ww. Franciszka
- 1749 – Antoni Gajewski, syn ww. Franciszka
- 1789 - Izabela Gajewska, kasztelanowa nakielska
- ok. 1793-ok. 1835 - hr. Wiktor Tomasz Antoni Szołdrski h. Łodzia, dwukrotnie żonaty: z 1. Katarzyną Lipską h. Grabie i z 2. Melanią Emilią Katarzyna Krzyżanowską h.
                                  Świnka
- ok. 1835 r. - Nepomucen i Pelagia z Pruskich Radońscy h. Jasieńczyk
- 1865-1880 - Władysław Kazimierz Prot Radoński, właściciel Żegocina, wraz z żoną Elżbietą Niemojowską h. Wieruszowa
- 1880-1889 - bracia Moritz i Isaak Brandtowie, Żydzi z Pleszewa
- 1889-1897 - Wilhelm Purgold z Żurawińca z żoną Idą z d. Scheibner
- 1897-1899 – wdowa Ida z Scheibnerów Purgold
- przed 1902 - Komisja Kolonizacyjna
- po II wojnie światowej we dworze mieszkało 18 rodzin
- od dn. 4 VII 2011 - Magdalena i Krzysztof Zdunkowie.

Literatura:

Adressbuch des Grundbesitzes im Grossherzogthum Posen, Berlin 1872; Jurek T., Nieznane zapiski heraldyczne z ksiąg sądowych kaliskich w XV wieku, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, n.s., t. 1: 1993, s. 134-147; Kozierowski S., Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski, Roczniki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 47: 1920, t. 2 (M-Z), Poznań 1922; Kurtzgefasstes Staatistisches Handbuch der Provinz Posen (…), Posen 1865; Małyszko S., Gajda Ł., Majątki wielkopolskie, t. II, Powiat pleszewski, Szreniawa 1997; Niederstetter J., Verzeichnis sammtlicher Ritter-und anderer selbstandigen grosseren Güter der Provinz Posen mit Angabe ihrer Besitzer, Posen 1859; Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, wyd. J. N. Bobrowicza, Lipsk 1846; Powiat kaliski w XVI wieku, Warta. Tygodnik poświęcony nauce, rozrywce i wychowaniu, nr 632 z 8 VIII 1886 r., s. 5568-5569; nr 633 z 15 VIII 1886, s. 5576-5578; nr 634 z 22 VIII 1886 r., s. 5564-5566; nr 635 z 29 VIII 1886 r., s. 5572-5574; nr 636 z 5 IX 1886 r., s. 5778-5780; nr 637 z 12 IX 1886 r., s. 5809-5811; nr 638 z 19 IX 1886 r., s. 5816-5818; nr 639 z 26 IX 1886 r., s. 5603; nr 640 z 3 X 1886 r., s. 5611; nr 641 z 10 X 1886 r., s. 5619; nr 642 z 17 X 1886 r., s. 5628-5630; nr 643 z 24 X 1886 r., s. 5636-5638; nr 644 z 31 X 1886 r., s. 5645-1648; nr 645 z 7 XI 1886 r., s. 5652-5654; nr 646 z 14 XI 1886 r., s. 5659-5661; nr 647 z 21 XI 1886 r., s. 5669-5670; nr 648 z 28 XI 1886 r., s. 5676-5678; nr 649 z 5 XII 1886 r., s. 5682-5684; nr 650 z 12 XII 1886 r., s. 5682-5684; nr 650 z 12 XII 1886 r., s. 5693-5695; nr 651 z 19 XII 1886 r., s. 5700-502; nr 652 z 26 XII 1886 r., s. 5708-5710; nr 653 z 9 I 1887 r., s. 5716-1718; nr 654 z 16 I 1887 r., s. 5724-5726; nr 655 z 23 I 1887 r., s. 5733-5734; nr 656 z 30 I 1887 r., s. 5741-5742; nr 657 z 6 i 13 II 1887 r., s. 5748-5749; nr 658 z 20 II 1887 r., s. 5755-5756; nr 659 z 27 II 1887 r., s. 5768; nr 660 z 6 III 1887 r., s. 5772-5774; nr 661 z 13 III 1887 r., s. 5781-5782; nr 662 z 20 III 1887 r., s. 5790; nr 663 z 27 III 1887 r., s. 5797; nr 664 z 3 IV 1887 r., s. 5806; nr 665 z 10 IV 1887 r., s. 5814; nr 668 z 1 V 1887 r., s. 5888; nr 669 z 8 V 1887 r., s. 5846; nr 671 z 22 V 1887 r., s. 5861; nr 672 z 29 V 1887 r., s. 5869-5870; nr 673 z 5 VI 1887 r., s. 5877-5878; nr 675 z 19 VI 1887 r., s. 5892-5893; nr 676 z 26 VI 1887 r., s. 5901-5902; nr 677 z 3 VII 1887 r., s. 5909; nr 678 z 10 VII 1887 r., s. 5918; nr 679 z 17 VII 1887 r., s. 5925; Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IX, pod red. F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego i W. Walewskiego, Warszawa 1888; Żychliński T., Stosunek polskiej a niemieckiej większej własności w Wielkiem Księstwie Poznańskiem przed 30 laty a dzisiaj, Poznań 1978; Pelagia Franciszka Ludwika Radońska (z d. Pruska), MyHeritage, www.myheritage.com; Teki Dworzaczka.

 

 

 

 

 

FACEBOOK INSTAGRAM YOUTUBE TWITTER WCAG

Bądź na bieżąco

NEWSLETTER