2020-01-17
17 STYCZNIA 1732 R. - URODZINY KRÓLA STANISŁAWA AUGUSTA PONIATOWSKIEGO
17 stycznia 1732 r. w Wołczynie urodził się król Stanisław August Poniatowski.
Przy okazji 288 rocznicy urodzin ostatniego elekcyjnego króla Rzeczpospolitej przedstawimy dziś historię wyjątkowego daru dla jego wieloletniego i wiernego towarzysza.
Augustyn Gorzeński herbu Nałęcz był generałem-adiutantem u boku króla i komendantem gwardii królewskiej, a także szefem 1. regimentu pieszego, awansując w 1792 r. na generała lejtnanta. Będąc zaufanym współpracownikiem monarchy odegrał dość znaczna rolę polityczną w latach Sejmu Czteroletniego, wojny polsko-rosyjskiej, a następnie insurekcji kościuszkowskiej.
Augustyna i króla łączyły z pewnością nie tylko oficjalne relacje, należy przytoczyć tu fakt, iż to właśnie właścicielowi majątku w Dobrzycy, sam monarcha podarował swój portret koronacyjny autorstwa znanego włoskiego artysty Marcello Bacciarellego. Ponadto, okazały dar uświetnił również osobistą dedykacją: „Portret Nayaśniejszego nauką. Łagodnością y nieszczęściem sławnego STANISŁAWA Augusta króla Polskiego. Ręką własną ofiarowany J.W. Augustynowi Gorzeńskiemu Generałowi Lieutenantowi Employowanemu przy Boku swoim, Orderów Orła białego y s. Stanisława kawalerowi, w zakład wieczney Pamięci y Nayłaskawszych względów któremi wiernego sługę Dobroczynny y mimo licznych przeszkód stale do pomyślności Narodu przywiązany Monarcha szczegulniey zaszczycał. Doskonałym penzlem Imci Pana Bacciarellego Konsyliarza y Dyrektora Akademi JKmci wypracowany Roku 1792 w Warszawie. W takim ubiorze jest malowany iak był ubrany w czasie Koronacyi” (Pisownia oryginalna).
Chodzi tu oczywiście o autorską replikę portretu w stroju koronacyjnym z 1772 roku, który później przez lata wisiał w honorowym miejscu dobrzyckiej rezydencji. Obraz pędzla Bacciarellego znajdował się w tam aż do 1879 r., kiedy to władająca wówczas dobrzyckim majątkiem rodzina niemiecka Bandelowów sprzedała go Izabelli Działyńskiej z Czartoryskich. W Gołuchowie wymieniany jest w spisach Muzeum Ordynacji Czartoryskich od 1890 roku. W latach 1939-1945 został przewieziony z innymi zbiorami Czartoryskich do pałacu arcybiskupiego w Poznaniu. Do Gołuchowa wrócił dopiero w 1947 roku gdzie eksponowany jest do dzisiaj. W związku z wystawą czasową organizowaną w 2016 roku przez Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy pt. "W 225 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja" portret koronacyjny Stanisława Augusta Poniatowskiego został użyczony przez Gołuchowski Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu. Po 137 latach obraz ponownie zawisnął w dobrzyckim pałacu, niestety tylko na trzy miesiące…
Więcej na temat relacji właściciela majątku w Dobrzycy z królem Stanisławem Augustem Poniatowskim możecie przeczytać w naszych publikacjach dostępnych w sklepie stacjonarnym oraz internetowym.
Zachęcamy do lektury!
Obraz znajdował się w Dobrzycy z okazji wystawy czasowej "W 225 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja"od 3 maja do 31 lipca 2016 roku.
