Fragment strony tytułowej opery Wybickiego "Kmiotek" (wydanie z 1788 r.) zadedykowanej Aleksandrze ze Skórzewskich Gorzeńskiej (domena publiczna, ŹRÓDŁO) - na naszej wystawie prezentujemy rękopis utworu i związany z nim list dotyczący jego wystawienia w pałacu w Radomicku. 

Jeden z ciekawszych wątków eksponowanej w naszym pałacu wystawy czasowej ''JÓZEF WYBICKI I JEGO CZASY. HYMN. LEGIONY. KSIĘSTWO WARSZAWSKIE'' stanowią związki jej głównego bohatera z GEN. AUGUSTYNEM GORZENSKIM (1743-1816), twórcą dobrzyckiego założenia palacowo-parkowego.

Ich początki datują się one jeszcze z początku lat siedemdziesiątych XVIII w., gdy obydwaj obracali się w kręgu GENERAŁOWEJ MARIANNY SKÓRZEWSKIEJ. Wybicki trafił tam w latach konfederacji barskiej, gdy przy pomocy generałowej, znanej z dobrych stosunków z władcą Prus Fryderykiem II, zabiegać miał o jego poparcie dla sprawy konfederackiej. Choć polityka pruskiego monarchy sprawiała, że misja ta od początku nie miała szans powodzenia dla Wybickiego była ważnym wydarzeniem osobistym – w otoczeniu Skórzewskiej poznał bowiem kuzynkę jej męża, a swoją przyszłą żonę – Kunegundę Drwęcką.

O jej rękę Wybicki poprosił Mariannę Skórzewską wkrotce po upadku konfederacji barskiej. Ukochaną poślubił 17 października 1773 r. w należącej do Skórzewskich Margońskiej Wsi. Wkrótce potem zmarła generałowa Skórzewska, a pozostałymi po niej interesami rodzinno-majątkowymi zajął się właśnie nasz bohater, wspólpracując w tym względzie z Augustynem Gorzeńskim, za którego wyszła młodsza z osieroconych córek Marianny, Aleksandra (1759-1801). Świadkiem na ich ślubie w lutym 1774 r. był właśnie Wybicki, a żywe kontakty pomiędzy obiema rodzinami utrzymywały się również i w latach następnych, także i po smierci Kunegundy (17 czerwca 1775 r.).

Ożywiły się one ponownie w drugiej połowie lat osiemdziesiątych, gdy po zawarciu kolejnego małżeństwa z Esterę Wierusz-Kowalską i niepowodzeniu części swych planów politycznych Wybicki znów musiał poświęcić większą uwagi sprawom rodzinnym i majątkowym. Wowczas to, gdy generał Augustyn Gorzeński pełnił liczne funkcje u boku króla, Wybicki sprawował zarząd nad majątkiem dobrzyckim i dzierżawił folwark Koryta i w związku z tym wraz z rodziną przez kilka lat niemal stale przebywał  w Dobrzycy, tam też przyszedł na świat jego młodszy syn Józef Franciszek (ur. 13 III 1788 r.). Wybickich odnotowują też dobrzyckie księgi metrykalne i eksponowana na wystawie księga wpisów cechu szewskiego w miasteczku.

O bliskich związkach z rodziną Gorzeńskich szczególnie dobitnie świadczą również kolejne prezentowane na wystawie eksponatów, związane tym razem z twórczością literacką Wybickiego – pochodzący ze zbiorów Poznanskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk rękopis opery „Kmiotek”, zadedykowanej Aleksandrze ze Skórzewskich Gorzeńskiej oraz wypożyczony przez wrocławskie Ossolineum list Wybickiego dotyczący jej wystawienia w 1787 r. w pałacu Radomicku, należącym do siostry gen. Gorzeńskiego, Korduli Turnowej.

Więcej na temat związków Wybickiego z rodziną Gorzeńskich bedzie mozna dowiedzieć się z referatu dr. Jacka Kowalkowskiego na konferencji "DOBRZYCCY BOHATEROWIE CZASÓW NAPOLEOŃSKICH", na ktorą zapraszamy już 8 września br.

Prócz powyższego, zapraszamy również do zapoznania się z innymi wątkami naszej wystawy i zwiazanymi z nimi obiektami - można na niej obejrzeć m.in. FAKSYMILE RĘKOPISU ''MAZURKA DĄBROWSKIEGO'', ''ŚMIERĆ BERKA JOSELEWICZA'' HENRYKA PILATTIEGO czy ''PRZEJŚCIE PRZEZ BEREZYNĘ'' JULIANA FAŁATA.