Ta strona używa plików cookie w celu usprawnienia i ułatwienia dostępu do serwisu oraz prowadzenia danych statystycznych. Dalsze korzystanie z tej witryny oznacza akceptację tego stanu rzeczy.
Polityka Prywatności    Informacja o przetwarzaniu danych osobowych    AKCEPTUJĘ
MZD logo Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy

 

 

STRONA GŁÓWNA

2015-12-01

Autor: Stanisław Borowiak

JÓZEF CZARNECKI (1857-1922)


Józef Czarnecki i Stanisława z Lipskich w młodości. Fot. zbiory Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy.

Był drugim synem ZYGMUNTA CZARNECKIEGO (1823-1908) i MARII Z GIŻYCKICH (1827-1914). W 1883 r. ozenił się ze Stanisławą z Lipskich (1863-1948), z którą początkowo zamieszkał w Małych Jeziorach, a w 1890 r. przeniósł się do Dobrzycy, którą kupił dla niego ojciec.

W tym czasie dokonano m.in. gruntownego remontu pałacu, podzielono przepierzeniami większe sale na mniejsze pomieszczenia, zbudowano mur ograniczający park od południa i tzw. „bramę wodną” od strony północnej. Obok nowych nasadzeń częściowo zmieniono też układ ścieżek parkowych, zachowując jednak ogólną kompozycję parku.

Józef Czarnecki zasłużył się również dla poprawy położenia gospodarczego miejscowej społeczności, współdziałając z miejscowymi, bardzo aktywnymi w działalności patriotycznej, proboszczami – ks. Stanisławem Nizińskim i Stanisławem Śniatałą. Był współzałożycielem Kółka Rolniczego, Banku Ludowego, Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik”, a ponadto członkiem Towarzystwa Przemysłowego i Bractwa Strzeleckiego. Jako członek władz powiatowych przyczynił się również do poprowadzenia przez Dobrzycę kolejki wąskotorowej.

Józef Czarnecki i Stanisława z Lipskich doczekali się jedenaściorga dzieci. Najstarszy  Zygmunt (1884-1939) objął w posiadanie Bugaj, natomiast Dobrzycą po śmierci ojca zarządzał trzeci z synów STEFAN CZARNECKI (1893-1945), w okresie I wojny światowej żołnierz kawalerii pruskiej, poźniej powstaniec wielkopolski i oficer 16 Pułku Ulanów w 1920 r. odznaczony za udział w wojnie polsko-bolszewickiej krzyżem Virtuti Militari. W tym okresie w działalności dobrzyckiej Rady Ludowej zasłużyła się równiez najstarsza córka Józefostwa Czarneckich, Antonina (1885-1967). Tragiczne były natomiast losy tego pokolenia w okresie II wojny światowej i latach powojennych - córki Jadwiga (1888-1944) i Maria (1889-1944) zginęły we wrześniu 1944 r. w Powstaniu Warszawskim, Stefan aresztowany został w 1945 r. przez NKWD i zmarł wkrótce potem z głodu  na Kołymie, a najmłodsza córka JANINA CZARNECKA (1902-1978) była za działalność w Zrzeszeniu WiN do 1957 r. więziona w komunistycznych więzieniach. 


Nagrobek Józefa Czarneckiego na cmentarzu parafialnym
w Dobrzycy. Fot. Sz. Balcer.


Źródła i literatura:

K. Balcer, materiały niepublikowane;
Tenże, Okruchy wspomnień, cz. I-II, [w:] „Dobrzyckie Studia Ziemiańskie” nr 4(2013)-5(2014);
J. Dunin-Borkowski, Almanach Błękitny. Genealogia żyjących rodów polskich, Lwów 1908, s. 302-304;
A. Filipiak, Nagrobek hrabiów Czarneckich herbu Prus III w Dobrzycy [w:] Non omnis Groby i sylwetki ziemian z powiatu pleszewskiego, Dobrzyca 2011, s. 59-63;
R. Kąsinowska, Dobrzyca. Fortalicja. Pałac. Muzeum, Dobrzyca 2007, s. 195-196;
S. Sniatała, Dobrzyca-monografia historyczna, Dobrzyca 2002, s. 53-56;
T. Żychliński, Złota Księga Szlachty Polskiej, T. IV, Poznań 1882.

FACEBOOK INSTAGRAM YOUTUBE TWITTER WCAG

Bądź na bieżąco

NEWSLETTER