Ta strona używa plików cookie w celu usprawnienia i ułatwienia dostępu do serwisu oraz prowadzenia danych statystycznych. Dalsze korzystanie z tej witryny oznacza akceptację tego stanu rzeczy.
Polityka Prywatności    Informacja o przetwarzaniu danych osobowych    AKCEPTUJĘ
MZD logo Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy

 

 

STRONA GŁÓWNA

2015-12-01

Czarneccy h. Prus III (1890 - 1939)

Autor: Stanisław Borowiak



Herb Prus III
za: www.wikipedia.pl

W 1890 r. dobra dobrzyckie dla syna Józefa kupił hr. ZYGMUNT CZARNECKI (1823-1908), zasłużony dla kultury polskiej bibliofil, którego kolekcja ustępująca w Wielkopolsce jedynie zbiorom Działyńskich i Raczyńskich zasiliła potem zbiory Biblioteki Baworowskich, a następnie Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.

Dodajmy, że był on również energicznym i zaradnym właścicielem ziemskim, który dzięki pracowitości i prowadzonej we własnych dobrach wzorowej gospodarce, do odziedziczonego Gogolewa dokupił kilka dalszych rozległych majętności. Prócz wielu inwestycji w nowo zakupionych dobrach, wzniósł też okazałą rezydencję w Rusku (prawdopodobnie jego dziełem są również pałace w Siekowie i Raszewach).

W rękach Czarneckich majątek pozostał aż do 1939 r. Jego właścicielem był najpierw zasłużony dla lokalnej spółdzielczości gospodarczej JÓZEF CZARNECKI (1857-1922), a następnie wdowa po nim oraz ich niezamężne córki. W tym okresie majątkiem administrował syn Józefa, STEFAN CZARNECKI (1893-1945), powstaniec wielkopolski i żołnierz wojny 1920r., a od 1932 r. właściciel Trzebosza i Siekowa.


Ślub Zofii Czarneckiej ze Stanisławem Güntherem. Na pierwszym planie nowożeńcy.
Fot. T. Semrau. Ze zbiorów Z. Günther.


Źródła i literatura: R. Kąsinowska, Dobrzyca. Fortalicja. Pałac. Muzeum, Dobrzyca 2007, s. 193-208

REZYDENCJA CZARNECKICH

Autor: Stanisław Borowiak


Panteon po zakończeniu prac 
remontowych w 1931 r.

 

Bezpośrednio po zakupie dóbr przez Czarneckich dokonano gruntownego remontu pałacu, a na terenie założenia parkowego zbudowano m.in. mur ograniczający park od południa i tzw. „bramę wodną” od strony północnej. Obok nowych nasadzeń częściowo zmieniono też układ ścieżek parkowych, zachowując jednak ogólną kompozycję parku.

Z kolei w okresie międzywojennym w pałacu kilkakrotnie odświeżano polichromie ścienne, przy których pracowali poznańscy artyści Wacław Taranczewski i Ignacy Wrembel.

W 1931 r. dokonano też gruntownego remontu Panteonu, w którym zupełnie zmieniono system doświetlenia wnętrza, wykuwając zachowane do dziś trzy duże okna. Wydłużono też wówczas park w kierunku zachodnim, lokując nowy staw na zachód od dużego stawu z wyspą i Monopterem.




Widok na staw i wyspę z Monopterem w okresie międzywojennym. Po prawej widoczna tzw. "brama wodna". 

 


Westybul Dolny w okresie międzywojennym. 




Salonik z Ptakami w latach 30. XX w.



WNĘTRZA
PAŁACOWE

W czasach Czarneckich znacznie różniły się od obecnych, co dotyczyło zwłaszcza parteru, na którym poza częścią przypisywanego Smuglewiczowi malowidła w Sali z Pejzażem zamalowane były (już od czasów Bandelowów) niemal wszystkie osiemnastowieczne polichromie.

Westybul Dolny dekorowały jelenie poroża, Jadalnia podzielona była na trzy mniejsze pomieszczenia i łączący je korytarzyk. Na dwa mniejsze pomieszczenia podzielone były także Salon Przy Jadalni i Sala z Pejzażem, które na pocz. XX w. zamieszkiwane były przez hrabiego Zygmunta Czarneckiego i jego małżonkę Marię z Giżyckich. Zamalowane były również dekoracje w Sali z Amorkami, Saloniku Groteskowym i Sypialni, a przylegająca do niej Garderoba podzielona była ścianką działową.

Nieco mniejsze były zmiany na piętrze. Widoczne były one zwłaszcza w przedzielonej na dwa pomieszczenia Sali Egipskiej, w której zamalowany był też dekorujący ja pejzaż.

Źródła i literatura: K. Balcer, Okruchy wspomnień, cz. I, [w;] „Dobrzyckie Studia Ziemiańskie” nr 4 (2013), s. 46-51; cz II, tamże, nr 5 (2014), s. 88-94.
R. Kąsinowska, Dobrzyca. Fortalicja. Pałac. Muzeum, Dobrzyca 2007, s. 193-208.

Biografie przedstawicieli rodu - przejdź dalej

FACEBOOK INSTAGRAM YOUTUBE TWITTER WCAG

Bądź na bieżąco

NEWSLETTER