2016-04-19
PIERWODRUKI KONSTYTUCJI 3 MAJA W DOBRZYCY
Historyczna rola Konstytucji 3 Maja sprawia że wszystkie związane z nią pamiątki powinny cieszyć się szczególną estymą. W największym stopniu dotyczyć powinna ona zachowanych rękopiśmiennych oryginałów Konstytucji (przetrwały dwa, znajdujące się obecnie w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie) oraz jej pierwodruków. Tych ostatnich, znanych jest obecnie zaledwie 21 egzemplarzy, odbitych 5 maja 1791 r., prawdopodobnie w warszawskiej drukarni Grölla, w odstępie kilku godzin z dwóch różnych składów. Spośród nich cztery egzemplarze są uwierzytelnione, to znaczy opatrzone podpisem i pieczęcią urzędników grodu warszawskiego, co nadaje im rangę oficjalnych dokumentów trzeciomajowej Konstytucji.
Dwa spośród wspomnianych wyżej dwudziestu jeden egzemplarzy, wszyte w klocki dokumentów z XVIII w. i pochodzące ze zbiorów Pana Wojciecha Kochlewskiego, stanowią centralny punkt eksponowanej w dobrzyckim pałacu od 3 maja br. wystawy „W 225 rocznicę Konstytucji 3 Maja”. Obydwa są czterokartkowe, w formacie folio, a prócz tekstu Konstytucji zawierają również drukowaną formułę oblaty – czyli uwierzytelnienia – w grodzie warszawskim.
Szczególną uwagę zwrócić warto na pierwszy z nich, pochodzący z edycji o kilka godzin wcześniejszej niż drugi. Prócz piętnastu błędów literowych (poprawionych w późniejszej) edycji oraz pięciu odręcznych poprawek zmieniających niektóre wyrazy, opatrzony jest on też suchą pieczęcią i podpisem Adama Skulskiego, sekretarza ziemskiego i grodzkiego warszawskiego. Ma zatem rangę oficjalnego dokumentu Konstytucji 3 maja, a jako jeden z zaledwie czterech znanych uwierzytelnionych pierwodruków Ustawy Rządowej, jest bezcenną narodową pamiątką.
Więcej na temat pierwodruków Konstytucji 3 Maja dowiedzieć się można na stronie Pana Wojciecha Kochlewskiego (http://www.konstytucja3maja.info/), do odwiedzenia której serdecznie zachęcamy.
1. Pierwsza strona pierwodruku Konstytucji 3 Maja - egzemplarz ze zbiorów Pana Wojciecha Kochlewskiego, uwierzytelniony w grodzie warszawskim, z odręcznymi poprawkami (widoczne na zdjęciu) jego sekretarza Adama Skulskiego.
2. Pierwsza strona pierwodruku Konstytucji 3 Maja - egzemplarz bez uwierzytelnienia, pochodzący ze zbiorów Pana Wojciecha Kochlewskiego.
3. Pierwodruk Konstytucji 3 Maja ze zbiorów Pana Wojciecha Kochlewskiego. Na zdjęciu powiększenie fragmentu z ostatniej strony, z widoczną suchą pieczęcią i podpisem Adama Skulskiego, sekretarza ziemskiego i grodzkiego warszawskiego, nadającym drukowi walor oficjalnego dokumentu.
